Naomi Klein’ın yeni kitabı Doppelganger: Kötü ikizlerimiz

“Klein bir zamanların tanınmış feminist ve muhalif yazarlarından olan fakat sonra korkunç bir komplo teorisi üreticisine dönüşen Naomi Wolf ile kendisini dijital dünyanın birbirlerine karıştırdığını, tamamen zıt görüşler savunan Naomi Wolf’un bir tür gölge ikizi haline geldiğini anlatıyor....Kötü ikizini dünyanın mevcut hali için bir metafor olarak kullanıyor.”

K24'ten Nilüfer Kuyaş'ın yazısı

Birkaç hafta önce, elektronik postama beni hem güldüren hem de korkutan Fransızca bir mesaj geldi. Hollanda’daki Avrupa Polis Bürosu Euro Pol bu mektupta bana gayet kibar bir dille, son bir yıl içinde aşırı miktarda pornografi izlediğimi saptadıklarını, mevcut yasalara ve özellikle reşit olmayan çocukların haklarına saygılı olmam gerektiğini, ilişikteki dosyada hakkımda ne gibi yasal işlemler yapılabileceğinin yer aldığını söylüyordu.

İlk anda, Türkiye’de kendini polis gibi sunan sahtecilere benzer bir dolandırıcılıkla karşı karşıya olduğumu ve mesajdaki dosyanın bir bilgisayar virüsü olabileceğini düşünerek mesajı sildim, dosyayı da açmadım.

Fakat sonradan, Avrupa’nın bir köşesinde benimle aynı kimliği taşıyan ve sürekli pornografi izleyen bir Nilüfer daha olabilir mi sorusu aklıma geldi. Acaba pedofil bir “doppelganger”im, yani gölge ikizim, ya da “kötü ikizim” mi var? Şu delirmiş dünyada artık her şey mümkün gibi geliyor insana.

Bu olay, Kanada asıllı çevre aktivisti, yazar ve akademisyen Naomi Klein’ın Doppelganger: A Trip Into the Mirror World (“Kötü İkiz: Ayna Dünyasına Bir Yolculuk”) adlı yeni kitabını K24 için yılın kitabı olarak yazmaya karar verdikten birkaç gün sonra meydana geldi.

Rastlantının kendisi başlı başına acayip.

Klein bu kitabında, bir zamanların tanınmış feminist ve muhalif yazarlarından olan fakat sonra korkunç bir komplo teorisi üreticisine dönüşen Naomi Wolf ile kendisini dijital dünyanın birbirlerine karıştırdığını, tamamen zıt görüşler savunan Naomi Wolf’un bir tür gölge ikizi haline geldiğini anlatıyor, bu garip gerçeklikten yola çıkarak şu anda dünyanın nasıl olup da her demokratik ve özgürlükçü düşüncenin bir karşıt ve kötü ikizinin üretildiği, sahte bilgi, yalan haber ve komplo teorilerinin kol gezdiği bir politik cehenneme dönüştüğünü yazmaya karar verdiğini söylüyor. Kötü ikizini dünyanın mevcut hali için bir metafor olarak kullanmış.

Evet, doğru; dünyada şimdi, şu anda tam da böyle bir yerdeyiz. Naomi Klein bunu çok doğru saptamış.

Hemen ekleyeyim, abone olduğum cep telefonu şirketinden de son aylarda bana erkek ismiyle, başka birisiymişim gibi başka bir hesapla ilgili mesajlar gelip duruyor.

Hayatımızı algoritmaların yönettiği bu dijital çağda böyle gülünç hataların ve insanları birbirine karıştırmanın meydana gelmesi bir yandan kaçınılmaz; bir yandan da Naomi Klein’ın kitabında söylediği gibi, karanlık bazı gerçeklere işaret ediyor.

Nedir bu gerçekler?

Naomi Klein daha önce yazdığı Şok Doktrini: Felaket Kapitalizminin Yükselişi adlı kitabında, kendi deyimiyle, “Neo-liberal ekonomik hegemonya nasıl büyük ölçekte şokları ve felaketleri sistematik şekilde sömürerek güçleniyor?” sorusunu ele alıyordu.

Şimdi çıkan Doppelganger kitabında ise şunu söylüyor: Herhangi bir acil durum veya felaket, hemen anlaşılması zor olan herhangi bir büyük olumsuz olay, toplumda ve dünyada derhal bir düşünce boşluğu yaratıyor, bir çaresizlik ya da bilinmezlik oluşturuyor, o zaman da bu bocalama hali fırsatçılara zemin hazırlıyor, bu fikir ya da bilgi boşluğunu hemen başka naratifler, başka hikâyeleme ve açıklama tarzları doldurmaya başlıyor ve bu durum zamanla çok tehlikeli bir hale gelebiliyor. Klein’a göre dünya şu anda böyle tehlikeli bir an yaşamakta.

İlginç rastlantı; iki yıl önce K24’de çıkan ve yaşadığımız çöküntüleri kültürel açıdan ele aldığım yazıma “Felaket Estetiği” adını vermiştim ve daha o zaman Naomi Klein’ın önceki kitaplarında mevcut durumu “felaket kapitalizmi” olarak isimlendirdiğini bilmiyordum. Bu düşünsel ikizlenme olumlu bir rastlantıydı en azından.

[Yazının devamı...]